We staan aan de vooravond van een belangrijke Europa-speech waarop premier David Cameron van het Verenigd Koninkrijk, een ras-Tory, ons morgen in Amsterdam komt tracteren.* Als ik de voortekenen moet geloven, dan gaat het geen Eurolievende spreekbeurt worden. Cameron kondigt al enige tijd met verve aan dat hij een groot aantal belangrijke bevoegdheden, die nu in Brussel liggen, terug wil hebben bij de Britse bestuurders.
Waar gaat dit over? Ik zie vandaag in de Vokskrant dat Engeland onder andere meer te zeggen wil hebben over het Europese aanhoudingsbevel, de arbeidstijdenrichtlijn, de uitzendkrachtenrichtlijn, de ARBO-kaderrichtlijn en de vogel- en habitatrichtlijn. Het zal wel niet het enige zijn, maar ze willen daar op dat eiland eigenlijk langer en onveiliger kunnen werken, uitzendkrachten langer in uitzendmodus kunnen houden zonder ze vast aan te hoeven nemen en meer broed- en leefgebieden van vogels kunnen omploegen tot parkeerplaats en ze bebouwen met supermarkten. Bovendien krijgen ze een punthoofd van de stroom aan triviale” arrestatieverzoeken” uit Oost-Europa. Tsja, daar kan ik me ook wel iets bij voorstellen.
Er wordt momenteel veel verwezen naar een spreekbeurt die Margaret Thatcher op 20 september 1988 in Brussel hield. Ik heb deze laatst weer eens gezien. Daarin waarschuwt zij voor het ontstaan van een Europese superstaat, die uiteindelijk de diversiteit van de regio’s binnen Europa zal verstikken. Ik ben het met onze huidige minister van buitenlandse zaken Hans Timmermans, die overigens tot mijn bewondering vloeiend Italiaans spreekt, eens, dat dit diepe inzicht van de beste Margaret een buitengewoon grote miskleun is gebleken. De” regionale” diversiteit binnen Europa is in de jaren sinds 1988 juist veel groter geworden en zeker niet kleiner. Een goed voorbeeld, lekker dicht bij huis, is de autonomie van Schotland. Thatcher miepte dus maar wat op haar haast” populistisch” anti-Europese manier, terwijl ze er gewoon verschrikkelijk naast zat. Hout heeft het niet gesneden, wat ze allemaal te vertellen had. Dus wat bezielt Cameron ineens om die oude plaat in Amsterdam nog een keer te komen afdraaien?
Het is koffiedik kijken, want niemand weet nog wat Cameron komt vertellen. Maar er is wel een duidelijke richting te verwachten. De Britten komen namelijk niet los van hun traditionele” isolationistische” sentimenten. Ze zullen zich blijven afvragen wat er eigenlijk helemaal voor een goeds van het continent af kan komen naar dat “Splendid England”. Dat ze voor zeker de helft van hun handel met dat gewantrouwde Europa te maken hebben doet daar schijnbaar niet veel aan af. Net zoals dat hier met de PVV stemmers het geval is, zit er een aardig diepe kloof tussen de economische werkelijkheid en het gevoel voor politiek van de burger op straat. Het zou dus zomaar kunnen dat Engeland zichzelf fors in de bips gaat nemen als ze zich te ver van Europa af beweegt. Haar zeggenschap in eigen huis zal misschien verbeteren, maar dat zal ze moeten betalen met een afname van haar invloed op het Europese beleid.
Dat laatste is misschien niet eens zo gek. Die Britten liggen regelmatig dwars met hun achterhaalde ideeën. Bovendien beschouw ik Londen als de Europese bakermat van de crisis waarin we ons momenteel bevinden. Het grootste financiële centrum aan deze kant van de Atlantische oceaan heeft wat dat betreft aardig wat bloed aan haar handen. Het was de plaats waar veel onzinnige en eigenlijk zelfs criminele” financiële” producten, die vooral tot doel hadden om geld van de burger naar de zakken van de bankiers te sluizen, het eerste levenslicht zagen. Maar ik geef ook gelijk toe: het is allemaal kinnesinne achteraf, want of wij er nu onverdeeld beter van worden als Engeland de unie uitstapt is nog maar de vraag. Re-nationalisering vind ik in dat opzicht eigenlijk nooit zo’n goed idee, maar dat heb ik hier wel vaker verkondigd…
*) Vanwege de gijzelingsperikelen in Algerije gaat de speech niet door. Cameron heeft belangrijkere dingen aan zijn hoofd.…
