Er zijn veel redenen waarom xenofoben zielig, beklagenswaardig en vaak ook verschrikkelijk dom zijn. Om maar met de laatste te beginnen: als je bang bent voor alles wat vreemd is, dan zul je ook niet veel van de wereld om je heen willen zien. Je bent dan waarschijnlijk ook conservatief ingesteld, wat een kenmerk van de wat minder ontwikkelde geest moet zijn. Waarom? Omdat je van nieuwe dingen leert. Net zoals van vergissingen, problemen die je moet oplossen en onverwachte wendingen in je leven.
Ik bedoel maar: onze breinmachine heeft gevarieerde input nodig om een beetje zinvol te kunnen blijven werken. En het is echt zo! De mensen om mij heen – van een bepaalde leeftijd – die met alle macht proberen of geprobeerd hebben om alles bij het oude te houden, zijn ook gelijk de minst bijdehante mensen die ik ken. Leuker kan ik het het niet maken: impregneer jezelf met genoeg angst voor alles wat je niet kent en alles blijft (op het eerste gezicht) lekker simpel. Zo is het leven nu eenmaal.
Mensen hebben allerlei smoezen voor hun mentale gemakzucht, die ze in staat stelt om maar niets nieuws te hoeven doen. “Ik begrijp dat toch niet…”” of “ik ben zo bang dat ik iets fout doe…” Ik ken ze en het kost me regelmatig veel moeite om door de sufheid van hun zelf opgelegde beperking heen te kijken en toch normaal te blijven doen. Vrienden zijn vrienden en het blijven vrienden, hoe stom ze zich ook kunnen gedragen. Maar irritant blijft het.
Het zal van alle tijden zijn. Ik lees in de krant van dit weekeinde dat wij in onze hele verre geschiedenis ook wel wat vasthoudender zijn geweest aan onze suffe maar gemakkelijke gewoontes dan ik dacht. En ook op de “verkeerde” manier. Waar ik er eigenlijk altijd van uit ging dat wij Europeanen vanaf zo’n 7.500 jaar geleden langzaam zijn overgestapt van jagen en het verzamelen van voedsel naar het verbouwen ervan, daar blijkt nu dat we zeker voor een periode van 2.000 jaar in een soort culturele mix geleefd hebben. En 2.000 jaar is heel erg lang. Jagers-verzamelaars bleven voor lange tijd doen wat ze altijd deden, terwijl om hen heen andere bewoners gewassen gingen verbouwen en vee gingen domesticeren. Dat heet: zij bleven bij het oude vertrouwde, terwijl om hen heen een volstrekt nieuwe cultuur uit de grond werd getrokken. Letterlijk.
Het idee om het land te bebouwen kwam uit de zogenaamde “Vruchtbare Halve Maan” (The Fertile Crescent); het gebied dat we nu kennen als Iran, Irak en Syrië. We hebben hier in Europa leren boeren van immigranten die uit een gebied kwamen dat nu helemaal niet meer zo vruchtbaar is (en waar ze zich tegenwoordig vooral met religieuze conflicten lijken bezig te houden). Awel, onze landbouw begon hier dus zo’n 7,5‑duizend jaar geleden en je zou verwachten dat de verzamelaars-jagers vanaf dat moment wel zouden stoppen met hun metier en ook een schoffeltje zouden pakken. Fossiel onderzoek leert ons echter dat dit niet zo was en dat er wel degelijk stront-eigenwijze elementen waren, die gewoon geen zin hadden in dat nieuwerwetse landbouwgedoe. Die suffels zijn uiteindelijk door middel van seksuele selectie door de dames langzaam maar heel erg onvermijdelijk uitgestorven. Goed werk dames, want ze hadden dat kunnen zien aankomen. De jager-verzamelaar vrouwen vielen nu eenmaal wel op boerende mannen, die beter voor hun gezinnen konden zorgen en waarbij ze meer nageslacht konden produceren. Boerende vrouwen moesten derhalve dus helemaal niets van de jagende/verzamelende man hebben.” En zo geschiedde. Zoals het met wel meer van onze eigenschappen gegaan is, hebben de dames onze cultuur dus van de ene naar de andere kant verschoven. Mannen zijn boeren? Eigen schuld, dikke bult dames.
Aantekening voor latere referentie: de genetische exercitie staat hier…
Het bovenstaande was het begin van ons multiculturele Europa, waarin de autochtoon van weleer uiteindelijk nog hooguit 25% van de originele inheemse bevolking uitmaakt en waarvan dus drie-kwart is geïmporteerd; zij het lang geleden. Dat vind ik een leuk inzicht, want het maakt de xenofoob tot een curiositeit zonder enige kennis van zaken of enig zinvol antropologisch besef. Maar dat wisten we eigenlijk al. Voor de liefhebber…