Op dinsdagavond 8 november 2011 gebeurt dan eindelijk waarop heel Europa en de internationale financiële wereld al zo lang wachten: Berlusconi, de hoofd-bandiet van de Italiaanse schertsregering, kondigt aan dat hij bereid is te vertrekken. Maar dan moet er nog wel eventjes een pakket aan bezuinigingsmaatregelen worden aangenomen door die zielige vertoning die ze in Italië “het parlement” noemen.
Ik zie de bui al hangen. Dat parlement gaat die bezuinigingen misschien wel niet goedkeuren. Dat zou me niets verbazen, want ze raken de basis van de Italiaanse uitvreetmaatschappij. En wat doet B dan? Gaat dat zwaar overbetaalde en impotente operette-parlement dan een motie van afkeuring indienen die B eindelijk ten val brengt? Het zou zomaar kunnen. Maar het maakt geen deuk uit.
Het zorgt vast wel voor goede krantenkoppen, als Berlusconi straks ruimte maakt voor zijn momenteel gedoodverfde interim opvolger, Mario “the Full” Monti. Maar dan is het Italiaanse probleem nog niet opgelost. Dat probleem bestaat namelijk vooral uit de Italianen zelf. Die zijn op geen enkele manier geïnteresseerd in een afgeslankte overheid, een realistische pensioenleeftijd of een overheid die efficiënt en onkreukbaar is. Italianen hebben namelijk een intrinsieke bewondering voor mensen als Berlusconi, die veel geld verdienen, openlijk van een ondeugend leven genieten, rottigheid uithalen en daar ook nog mee wegkomen – in het volle zicht van de natie. Dat hebben ze namelijk lang geleden al van de Sicilianen geleerd.
Berlusconi vertelde een week geleden nog in de pers dat de restaurants vol zitten en dat er geen vliegtuigstoel meer te boeken is. Dat klopt ook. Italië kan dan misschien bijna failliet zijn, de Italianen zijn rijk. Er is daar namelijk een eenzelfde issue aan de hand als in Griekenland, maar dan een paar tandjes heftiger: de fiscale discipline van de Italianen is non- existent. Ze verdienen wel geld, maar daar ziet de overheid in haar schatkist veel te weinig van terug. En aangezien je de kwaliteit krijgt waarvoor je betaalt, is het landsbestuur al sinds mensenheugenis flut met peren! Dus ja, ze kunnen nog 10 Berlusconi’s naar huis sturen, maar Italië wordt daar echt niet beter van.
Ik blijf het zeggen. Italië is een mislukt land en waarschijnlijk alleen maar door een dictator in toom te houden – wat ook niet meer bon ton is tegenwoordig. Zowel voor als na Mussolini is het als staat – naar het hun omringende buitenland en intern naar haar eigen onderdanen – eigenlijk altijd een tandeloze tijger geweest, die vooral fungeert als sociale werkplaats voor een heleboel Italianen die wel veel geld betaald willen hebben, maar daarvoor niets willen doen. Ik zie niet hoe ze daar ooit vanaf gaan komen. Het zit namelijk in die mensen zelf. Het oplossen van de Italiaanse kwestie is volgens mij nog onmogelijker dan de Israëlisch-Palestijnse. Dat lukt hooguit als Italië zelf wordt “opgelost”.
Met andere woorden: vergeet het maar, met dat land. Daar komt echt nooit iets van terecht – nu niet en over 50 jaar ook niet; tenzij het wordt afgeschaft zoals ook zo veel van die “Italianen” graag zouden zien. Want een nieuwe Mussolini willen ze ook niet meer. (Terecht overigens.) Het is zoals het is en zo blijft het ook. Leuker kan ik het helaas niet maken – als gecertificeerd etnisch Italiaan van de tweede generatie; en beter ook niet.