Toen ik vroeger nog wel eens regelmatig een spionagefilm zag waarin het boze Sovjet-rijk een belangrijke rol speelde, had ik al een donkerbruin vermoeden dat die Ruskies niet de meest trouwe en monogame mensen waren. Ik kan mij verschillende scenes herinneren waarin westerse politici of geheime agenten in compromitterende situaties gebracht werden, die dan stiekem werden gefotografeerd of gefilmd. De onwetende sterren werden vervolgens door de K.G.B. gechanteerd.
De herinnering is blijven hangen omdat het me toen al – in mijn fictie-lezende jeugd – verbaasde dat er zo schaamteloos van seks als politiek instrument gebruik werd gemaakt. Ik had verwacht dat die strikte, strenge en strak in de communistische leer zittende heilstaatburgers veel preutser zouden zijn. Ondertussen weet ik wel beter.
Nu heb ik Machiavelli en Stalin gelezen en weet daarom dat het doel van de politiek vrijwel alle middelen heiligt. Dus als je door middel van seks een politicus, die je onder controle wilt hebben, kwetsbaar en chanteerbaar weet te maken, dan is dat geoorloofd. (…) Die politicus (of ‑ca) moet zich maar niet laten verleiden door het vleselijke genot, is het idee. Zo komen de echte onkreukbaren vanzelf bovendrijven en overleven zij het politieke toneel als pijlers in de intrigante branding; terwijl de corrupte levensgenieters vanzelf door de mand vallen.
De gedachtegang die achter deze seksuele manipulaties zit is niet gek, ware het niet dat je wel een algemeen aanvaarde moraal moet hebben die schaamte voor promiscuïteit faciliteert, om het zo maar even te stellen. Ik kan mij voorstellen dat zoiets in de U.S.A. goed werkt; of in Nederland bijvoorbeeld. Stel dat Obama buiten de deur zou scharrelen en ook nog gesnapt zou worden, dan zou hij waarschijnlijk publiekelijk zijn spijt betuigen en aftreden als president. Hier in Nederland zou het misschien niemand van betekenis interesseren, alhoewel de gêne niet van de lucht zou zijn, evenmin als de inkomsten van de roddelpers. Maar in Italië bijvoorbeeld zou het volgens mij geen wenkbrauw omhoog krijgen – afgemeten aan de schandalen rond Berlusconi die hem in het geheel niet schijnen te deren.
In Rusland is een revival van het seks-instrument aan de gang. Daar speelt momenteel het “Katja-Gate”, en het riekt ouderwets gezellig naar de K.G.B. spionmeesters. Politici van de oppositie en andere regime-ondermijnende sujetten, worden door een Russische schone – Katja Gerasimova genaamd – ingepalmd, uitgekleed, van cocaïne voorzien en seksueel bediend; en dat alles voor het oog van de verborgen camera. Het uiteindelijke doel is natuurlijk om hun “kwetsbaarheid” om te zetten in politieke controle en gewin voor het zittende regime. Maar er is wel een klein probleem: Russen schamen zich in het geheel niet voor hun promiscuïteit en hun gerommel buiten de deur zal hun partners een worst zijn. Als die daar namelijk al te zwaar aan zouden tillen, dan zouden ze zelf ook de huwelijkse trouw fors strakker aan moeten halen, en dat zou tegen hun eigen belang ingaan. Om het maar even kort samen te vatten: de Russen zien het eerder als een verdienste, of zelfs als een secundaire arbeidsvoorwaarde, om na een dag harde plichtsuitvoering met een buitenechtelijk liaison het bed in te springen, dan als een zwakte van morele aard. Dus als puntje bij paaltje komt, dan laten deze mensen zich echt niet afpersen met een bloot fotootje of een expliciet videootje. Ik kan me zelfs voorstellen dat ze er fier op zijn.
Toch vind ik het gek, die Russische misrekening dat het eigen volk net zo preuts en hypocriet zou zijn als de meeste westerse politici – als het om de seks gaat. Ik had nu juist de indruk dat ze daar aan de Wolga begrepen dat er maar één speler werkelijk van belang is in de afweging van trouw; de partner, en niet de rest van de wereld. Is het de voorbode van een fatsoensgolf die in het Russische de kop op gaat steken? Het zou toch heel jammer zijn. Ik vind die Russen in alle opzichten interessanter dan hun noord-Amerikaanse evenknieën. En op een U.S.A.-bestendige moraal zit volgens mij ook helemaal niemand te wachten.
