Het is een geinig spektakel, die Tilburgse student die de PVV een fascistische partij in het eerste stadium noemt; en dan ook nog de PVV die daar ontzettend serieus op in gaat. Ik zag de classificatie – die in een met een 10 beoordeelde scriptie was verdedigd – in de pers verschijnen en kon me al helemaal voorstellen dat het hier vooral om een provocatie ging. Want Wilders is veel, maar geen fascist, zelfs niet in een of ander beginstadium.
Eigenlijk was ik van plan om de scriptie te gaan lezen en hem dan uit elkaar te halen op basis van de beschrijving van het fascisme door de uitvinder zelf: Benito Mussolini. Dat is geen kleine kluif, want dat zou me verplicht hebben de twee teksten naast elkaar te houden en dan de vergelijking te maken. Gelukkig is Marcel Hulspas in De Pers me voor geweest. Dat scheelt een hele hoop moeite – onder meer voor het doorspitten van die gruwelretoriek van de goede Ben én ik hoef me niet met allerlei vullis van Wilders bezig te houden. Ik kan nu Hulspas citeren. En hij trek op basis van een vergelijking tussen Wilders en Mussolini én een redelijk ingevoerde kennis van het fascisme (voor zover in zijn stuk zichtbaar), de conclusies van de Tilburger omver. Netjes vind ik dat. Heel netjes.
Het ontgaat me waarom de noeste student door zijn docenten zo op een voetstuk wordt gezet. Over het hoofd van die arme jongen heen wordt nu heel Nederland wakker en wordt er ineens een aardige kijker op de kwaliteit van dat onderwijs in Tilburg gezet. Hoe kan het toch zijn dat de cijfergevers, de begeleidende docenten dus, zich zo vergalopperen en een feitelijk onjuiste conclusie belonen met een 10? Zouden ze een deal gesloten hebben met Robert Paxton, op basis van wiens boek - The anatomy of fascism (2004) – de Tilburger tot zijn incorrecte slotsom komt? Het zou kunnen, want Paxton hanteert kenmerken van het fascisme waar ik niet achter sta. En Marcel Hulspas (nogmaals hulde!) dus ook niet.
Wat natuurlijk wel klopt is dat Wilders ooit begonnen is als eenzelfde soort marginaal randfiguur als Hitler. Die laatste is in zijn tijd door een heftige crisis en aangehechte beurscrash aan de macht geraakt. Als de economie in het Duitse interbellum niet zo was ingestort, dan was die minkukel definitief in de vergetelheid verdwenen. Wilders is daarentegen een significante politieke factor geworden zonder zo’n onzalig gebeuren, en ik zie hem daarom ook niet de politieke messias uithangen zoals Hitler dat deed. Hoe je het ook wendt of keert, we missen momenteel de ondergrond voor een dergelijk optreden. Het is misschien daarom dat onze Geert zich vooral onsterfelijk maakt door allerlei domme dingen over futiliteiten te zeggen, waaraan zijn gebrek aan inzicht wat betreft sociaal verkeer en politesse duidelijk af te meten is. Zijn geneuzel over de door de koningin en haar gevolg gehanteerde kleding-code bij het betreden van een moskee in Saudi Arabië – tijdens haar staatsbezoek van gisteren – is wat dat betreft exemplarisch.
Als laatste moet ik toch even kwijt dat een vergelijking tussen Mussolini en Wilders op meer punten mank gaat. Mussolini was een intellectueel en dat is Wilders zeker niet. Ook ziet die Limburger er een stuk minder appetijtelijk uit dan de kloeke en uit graniet gehouwen Mussolini. Het is maar dat we het weten.
