De pers meldt dat “Sommige leden van het Rotterdamse verzet in de tweede wereldoorlog de fout in gingen”. Via de Trouw citeer ik Albert Oosthoek, die in zijn proefschrift “Nieuw licht op liquidaties. Knokploegen in Rotterdam 1944–1945”” – te verdedigen op 1 mei aanstaande op de EUR – ” het volgende stelt:
Leden van het Rotterdams gewapend verzet hebben zich in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog als misdadigers gedragen. Zelfs na de bevrijding vonden moorden plaats waarvan het motief omstreden was. Ook beslissingen die werden genomen konden moreel gezien niet door de beugel.”
Daarnaast wordt over de” liquidaties die door het verzet werden uitgevoerd door Oosthoek geconcludeerd dat ze “contraproductief en ronduit gevaarlijk” waren. Dat laatste gold” niet alleen voor de doelwitten, maar ook” voor de slachtoffers van de onvermijdelijke represailles die de Duitse bezetters na zo’n actie steevast” uitvoerden.
Het bovenstaande is voor veel mensen een eyeopener als het gaat” om de onkreukbare reputatie die sommige Nederlanders hoog willen houden over hun oorlogsverleden of dat van hun ouders. Nederlanders hebben allemaal in het verzet gezeten als je de laatste overlevenden aan de borreltafel moet geloven. Het proefschrift van Oosthoek is het zoveelste geschrift dat met die onzin afrekent. Veel Nederlanders waren fout in de oorlog, collaboreerden met de nazi’s of waren gewoon in dienst van de bezetter. Wat bijvoorbeeld te denken van de Telegraaf, die na de oorlog een verschijningsverbod van 20 jaar kreeg wegens collaboratie? Dat is nu de meest populaire krant van Nederland. Maar” laten” we wel wezen, het is ook helemaal niet zo gek, want zo werkt het nu eenmaal in een oorlog.
Ik wist dat al, want uit mijn eigen voorouderland hoor ik al van kinds af aan hoe de partizanen in Noord-Italië hebben huisgehouden. Deze zogenaamde gewapende verzetsstrijders tegen Mussolini en later tegen Hitler hadden er geen enkele moeite mee om voor een halve reden hele families tegen de muur te zetten en af te knallen. Dat deden ze op hun eigen turf en niet aan een oorlogsfront. Ook de partizanen gingen dus behoorlijk de fout in door hun eigen volksgenoten dood te schieten, ook als die niets anders deden dan de bestaansmiddelen van een gezin in oorlogstijd beschermen.
Oorlog brengt het slechtste in de mens naar boven, aan beide kanten van de lijn. Er is geen officieel proefschrift voor nodig om te snappen dat dit ook in het Rotterdam van 1940–1945 het geval was. Waarom het onderzoek is gedaan weet ik niet. Wellicht was het de bedoeling om de branie-Rotterdammers in dit jubileumjaar een klein beetje bescheidenheid bij te brengen.
