Vraag aan een willekeurige voorbijganger wat hij van de Romeinen weet en hij zal antwoorden “dat zijn die rare jongens die zo decadent werden dat hun rijk uiteenviel” of woorden van een soortgelijke strekking. Romeinen waren notoire imperialisten en niet omdat ze een groot rijk wilden hebben maar omdat hun businessmodel – dat uitging van annexatie van buurgebieden ter bescherming van de territoriale integriteit én de economische plundering ervan – dat voorschreef. De Romeinse beschaving was een soort tumor die in een eeuw of tien bijna de volledige randregio van de Middellandse Zee inclusief het achterland overwoekerde. En toen was het aan het einde van de 5e eeuw ineens afgelopen.
In 1400-zoveel werd de eerste bank ter wereld in het Toscaanse Siena (Italië) gesticht. Dat is zo’n 230 kilometer ten noorden van Rome. Gisteren zag ik het gebouw waar dit heugelijke feit plaatsvond op het nieuws, want dit proto-icoon van het moderne geldverkeer staat op omvallen. Enige jaren na de Europese bankencrisis zitten we met de €uro straks wederom in zwaar weer omdat de Italiaanse banken, die in Florence ooit de Florijn uitvonden – zo vol zitten met slechte leningen, dat er afschrijvingen in aantocht zijn die een kleine economie subiet de das om zouden doen.
Ik weet het nog goed: toen het Cyprus-debacle aan de orde was had ik een hele grote babbel over de belastingcenten waarmee de illegale vermogens van de Russische maffia mogelijk gered zouden gaan worden. Dat is destijds gelukkig niet gebeurd, waarna het template waarbij de investeerders zelf hun verliezen moeten nemen de nieuwe standaard werd. Logisch, want we kunnen de belastingbetaler niet blijvend laten bloeden voor het risico dat beleggers en banken aangaan.
Het geval Italië is echter emotioneel gecompliceerd. Er zit daar een heel groot deel van mijn familie en die hebben allemaal, zoals in Italië gebruikelijk is, veel geld voor de oude dag in die banken zitten. Als de banken vervolgens failliet gaan dan betekent dat volgens de huidige regels dat die mensen hun geld kwijt zijn voordat er ook maar gedacht wordt aan een redding met staatsgeld. Zo’n geldinjectie is iets wat de premier Renzi graag wil, omdat hij het volk niet de dupe wil laten worden van het bancaire wanbeleid van de laatste 20 jaar. Op zich heeft hij een punt, maar ergens steekt het ook. Hoe komen we ooit van die bankenmisdaad af als er maar elke keer gered, gepapt en natgehouden wordt?
Wat in ieder geval moet veranderen is de attitude van de grote-geldwerkers, die zo gedegenereerd en sociopathisch is dat ze geen enkel moreel besef meer hebben bij het leegroven van particuliere spaarpotten en het moedwillig verkwisten van gemeenschapsgeld. Sla daar Luyendijk maar op na. Die verandering zal er volgens hem nooit komen, want voor de vorige wereldwijde banken- en krediet-zwendel heeft vrijwel niemand in de cel gezeten. In ieder geval niet een van die vele, vele bankiers die de wereld in een groot gat stortten en die nu lekker thuis zitten met al die miljoenen op hun rekening, die eigenlijk de financiële sector hadden moeten redden in plaats van al dat belastinggeld. En van hun arrogante macho-instelling zijn ze ook nog niet af.
Het zou kunnen dat Italië de tweede grote zwendel met de oudedagvoorziening van veel Italianen voor haar kiezen krijgt. Dat is wrang na het geval Parmalat van jaren geleden, waarbij veel Italianen van de straat hun spaargeld zagen verdampen. Mijn familie overleeft het wel, want dat zijn allemaal mensen die eigen grond en dus eten hebben. Ze kunnen zichzelf voorzien, ook als de hele staat Italië in elkaar stort. Sterker nog: de vergelijking met de anti-overheid RedNecks uit het zuiden van de V.S. dringt zich bijna op, met als kanttekening dat mijn familieleden geen rechtse boeren met kleine hersentjes zijn, maar authentieke berg-anarchisten met een klassieke afkeer voor centraal gezag uit het decadente zuiden.
