Eindelijk gebeurt er iets (voor mij zichtbaar) substantieels aan het voorkomen van de verspreiding van ongefundeerde en vooral levensgevaarlijke anti-vaccinatie “informatie” op een internetplatform met significante tractie. Het werd tijd. Ik vermoed dat er al heel erg veel doden zijn gevallen door het toedoen van de anti-vaccinatie zeloten, die het kennelijk niet lijkt te interesseren dat ze daardoor eigenlijk verantwoordelijk zijn voor (poging tot) moord; of in ieder geval doodslag.
Mij verbaast het daarom dat ik in de pers nog geen aankondigingen heb gezien voor het initiatief tot een liability-lawsuit, die door middel van wat goedgemikte jurisprudentie in één keer korte metten zou kunnen maken met alles en iedereen die tegen vaccinatie propageert. Het zou gelijk een nieuwe speck op de kerfstok van hét debiliteits-fenomeen Trump zijn, omdat ook hij tijdens verschillende toespraken heeft gesteld dat vaccinatie autisme kan veroorzaken. Het is werkelijk godgeklaagd hoe die idioot wegkomt met de meest bizarre onzin. Zijn speeches zijn vrijwel met geen mogelijkheid te volgen en zijn taalgebruik is van een niveau dat op een kleuterschool thuishoort.
Het fenomeen anti-vac laat goed zien hoe gevaarlijk het verspreiden van desinformatie en nepnieuws kan zijn. Er zijn al ongevaccineerde kinderen gestorven aan de stommiteit van hun ouders. Het verraderlijke is echter dat dit probleem veel groter is dan alleen met anti-vaccinatie duidelijk wordt. Er spookt heel veel onzin rond op de wereld – dat is altijd al het geval geweest (het broodje-aap verhaal) – maar sinds het internet een huis-tuin-en-keuken platform is geworden, waartoe vrijwel iedereen toegang heeft – als publiek èn als publicist – is de urban-legend veel invloedrijker geworden dan deze ooit was. En dus ook veel gevaarlijker.
Het is de vraag hoe hiermee zinnig om te gaan. Ik weet niet of de blokkade van twijfelachtige en gevaarlijke h#shtags op Instagram, Twitter of Facebook zin heeft, maar het is een begin. Eigenlijk zou je willen dat mensen minder vatbaar zijn voor onzin, maar hoe bewerkstellig je dat? Ik hoor al sinds mijn tijd als petito bambino fiasco van mijn moeder dat er auto’s zijn die op water rijden en dat dit onder de pet wordt gehouden door de brandstof industrie. Dat water een verbrandingsproduct is waar geen energie meer uit komt, kwam pas erg laat in mijn schoolcarrière bij me op; ik had er zeker een half jaar scheikundeles voor nodig. Hoe kansloos zijn dus de mensen die kwa scholing, algemene ontwikkeling en intelligentie een paar tandjes lager draaien dan ik? Heel erg, ben ik bang. En dat is dan waarschijnlijk ook het soort volk dat kinderen krijgt die ze vervolgens niet laten inenten.
Je zou kunnen stellen dat het darwin-principe vanzelf regelt dat de anti-vaccers uitsterven en zichzelf daarmee uit de genenpoel verwijderen, maar dat lijkt niet zo te zijn. Ik moet het nog uitzoeken maar het heeft te maken met het immuniteitsprincipe van de kudde – die een minimale inentingsgraad van de populatie vereist – en met de ambitie bepaalde ziekten in hun geheel van deze planeet te verwijdereren. Helaas is het daarbij niet zo dat anti-vaccers alleen voor zichzelf gevaarlijk zijn. Ze zijn dat voor iedereen in hun directe omgeving.
Daarnaast geeft het ontdooien van de permafrost op veel plekken van het Euraziatische continent reden tot zorg. Wat er uit deze planetaire vrieskist tevoorschijn komt zijn niet alleen interessante mammoeten, maar ook bacteriën, fagen en virussen die je echt niet meer actief bezig wilt zien. Voordat we het weten tiert straks misschien de pestbacterie weer welig en wordt de bevolking van Europa opnieuw tot op een fractie gedecimeerd. Het is wellicht de verborgen agenda van de anti-vaccers – of van hen die een nieuwe accumulatie van adellijke rijkdom wel zien zitten* – en er zijn ook geluiden die voor ons overleven een beperking op de bevolkingsgroei noodzakelijk achten.** Ik zie een en ander toch meer gebeuren in de sfeer van vrijwillig beleid en niet geïnduceerd door een ramp van epische proporties (of een zeer donker en twijfelachtig politiek systeem***).
*) Een bijkomstigheid van de pest in Europa, die meerdere keren heeft huisgehouden en op momenten zeker de helft van de bevolking heeft uitgeroeid, was dat het bezit van adellijke families in handen kwam van een klein aantal mensen. Die werden als het ware rijk door te overleven en het goed van hun stervende familie te erven.
**) Er is, in tegenstelling tot veel populaire hippie-geluiden in het wild, een hele goede reden om de mensheid te willen laten overleven, en dat is de planetaire schoonmaak die we de wereld ondertussen schuldig zijn.
***) Interessant in dit verband: als je de bevolkingsgroei wilt beperken of stelt dat de wereldbevolking kleiner moet, hoe ga je dat dan regelen? Wie gaat aan wie vertellen dat er een embargo op voortplanting van kracht wordt? Het is in het Europa van de jaren 1940–45 al eens geprobeerd door een stel buitengewoon voortvarende nationaal-socialisten, maar daar vinden we tegenwoordig ook iets van; en dat is verre van positief.