Afgemeten naar de berichtgeving over Iran die nu” doorsijpelt in de internationale pers, gaat het niet helemaal goed in dat land. Ik maak een understatement, dat niet helemaal accuraat hoeft te zijn. Misschien” gaat” het juist wel heel goed, maar wanneer er veel doden vallen is een revolutie – hoe goed de zaak ook – een gruwelijke aangelegenheid.
Sinds enkele dagen is in Iran de langverwachte contra Islamitische revolutie aangebroken. Althans, dat is wat ik hoop voor de” Iraniërs. Met het Ashura feest als alibi, een gelegenheid waarbij de dood van Husayn ibn Ali, de kleinzoon van de profeet Mohammed” een eeuw of 14 geleden, wordt herdacht, is er een verzet tegen het huidige Ayatollah-regime op gang gekomen, dat zijn gelijke in de Islamitische Republiek niet kent. Het is een kwestie van referentie: gaat het goed in Iran of niet? Ik denk van wel. Er vallen doden, wat te allen tijden te betreuren is, maar die vallen in de strijd tegen een uiterst dictatoriaal, internationaal gevaarlijk en intern zeer repressief bewind.
Ik herinner me de installatie van het bewind van Ayatollah” Khomeini nog. Ik was toen nog jong en onbedorven, maar wel” goochem” genoeg om te begrijpen dat de Perzen van toen misschien wel waren bevrijd van een corrupte en USA-fiele Sjah, maar veel hadden ze daar uiteindelijk niet aan. De uitdrukking “van de regen in de drup” leek nergens zo goed toepasbaar als in Perzië. De ene dictator – de Sjah – werd ingeruild voor een andere. En die andere, de groot-Ayatollah Khomeini, had dan ook nog eens het lef om” soevereiniteit” te claimen op basis van een Abrahamistish, en dus” gewelddadig” en achterhaald, geloof. Daar ben je dan op zijn zachts gezegd lekker klaar mee als rechtgesnaarde – en historisch notoir hedonistische – Pers, zo’n revolutie.
Daar zaten ze dan, die tot Iraniërs” omgedoopte Perzen. In de jaren die volgden werd een Islamitische republiek gevormd die voor het grootste deel bestond uit jonge mensen van onder de 25 jaar die werden bestuurd door een stelletje baarddragende oude mannen. En die” Iraniërs” waren diep in hun hart niet eens zo” verschrikkelijk” religieus. Zij die de kans hadden om te vluchten hebben dat gedaan, maar zij die dat niet konden, werden opgesloten in een confessioneel regime dat onmiddellijk” middeleeuwse wetten en regels introduceerde. Dat zorgde ervoor dat het Iraanse volk zwaar onder druk is komen te staan in de loop der jaren. Ik herinner mij een boek van Robert D. Kaplan, The end of the earth, a journey at the dawn of the 21st century (1996), waarin al wordt beschreven hoe seculier de” Iraniërs” eigenlijk zijn gebleven; ondanks de toen al – sinds februari 1979 – 23 jaar durende islamitisch onderdrukking. Hij laat daar bij monde van een aantal jonge Iraanse opinie-leiders horen hoe zij verwachten binnen enkele jaren de “moellahs” aan de hoogste bomen op te zullen hangen”.
Tsja, moet je maar geen moellah worden, denk ik dan. Dan verdien je niet beter. Zeker niet als je zo mee-eet van het regime-walletje dat dient als de foerageer-plek van een bewind dat de macht heeft bevochten – en behouden – door het grootste deel van haar eigen mensen te onderdrukken en hen hun vrijheid te ontnemen. Boontje komt om zijn loontje, ook in Iran.
Het Iraanse regime heeft haar ware gezicht laten zien door het vuur te openen op haar eigen bevolking. Het verstrekt zichzelf hiermee een apert certificaat van onvermogen. Een machthebber die op zijn eigen volk moet schieten om het onder de duim te houden verdient het om snel en hard te vallen. Ik kan me niet voorstellen dat enig serieus te nemen mens daar nog anders over denkt.
Helaas zijn de beelden – en is de berichtgeving – uit het land momenteel schaars en fragmentarisch. Maar de indruk die ik zelf krijg is toch een positieve. De situatie doet me denken aan de val van het Nicolae CeauÅŸescu-regime in” Roemenië, dat ook heel plotseling onderuit ging terwijl de dictator zelf nog steeds dacht dat alles koek en ei was. Zo goed had hij zichzelf afgeschermd van het echte volk en haar wil. Waarschijnlijk denkt hij nog steeds dat alles wel goed zal komen… vanuit het graf waarin hij, na een haastig schijnproces van 2 uur en de daarop volgende brute executie, te rusten werd gelegd.
Ik ben niet voor geweld tegen individuen, maar tegen sommigen is het, vanuit het oogpunt van de geschiedenis, achteraf gerechtvaardigd. De” wereld” was bijvoorbeeld beter af geweest met de” onmiddellijke” verwijdering van elementen als Hitler, Mao Zedong, Pol Pot, Franco, Mussolini, Stalin, J.F.K. en ga zo maar door, zodra zij hun lelijke kop opstaken. Maar helaas; heeft het geen enkele zin om te hopen op een beter verleden.
Hoe anders echter is het nu; nu we met recht en zin kunnen hopen op de vervulling van de droom die al in 1996 tegenover Kaplan werd geuit: de moellahs aan de hoogste bomen ophangen en de regerend leider zijn verdiende loon geven. Mahmoed Achmedinidjad zou het zeker niet slecht doen, zo sierlijk heen en weer zwaaiend aan het kabel-einde van zo’n mooie gele hijskraan. Zeker niet als het ook nog een imperialistische CaterPillar is.
Ik wens de mensen in Iran veel succes met hun revolutie. Als het goed gaat zijn we binnenkort verlost van weer een onderdrukkend en overbodig regime. Misschien kunnen de nog overgebleven dictators – zoals Zimbabwe’s Robert Mugabe en Noord-Korea’s Kim Jong-il, om er maar vast twee te noemen – alvast hun aftocht plannen?
