Het is me niet duidelijk hoe groot het risico echt is, maar het schijnt aanzienlijk te zijn. Europese overheden, publieke en semi-publieke instellingen schijnen tot zo’n paar jaar geleden massaal hun begrotingen te hebben opgekrikt met Credit Default Swaps (CDS). Mijn aandacht werd er voor het eerst echt op gevestigd door Beppe Grillo, lang geleden. Maar in “De Biecht van de Bankier” zag ik het weer terugkomen. Het is een wat ingewikkeld verhaal die CDS’s, maar het komt er op neer dat risico op het rendement van obligaties kan worden afgedekt door dat te laten afkopen door een partij die daarvoor een jaarlijkse vergoeding krijgt.
Om het verhaal even goed te pikken citeer ik Wikipedia, waar je het nog een paar keer moet lezen om het helemaal te snappen. Maar het risico dat uit Credit Default Swaps voortkomt wordt uit de tekst wel duidelijk.
“Een credit default swap kan worden gebruikt als verzekering van een portefeuille van obligaties. In het geval dat de uitgever van de obligatie het geleende bedrag niet kan terugbetalen (default), zal de credit default swap dit verlies compenseren.” Stel dat een obligatie op een zeker bedrijf A een effectief rendement heeft van 10%. De obligatie is in bezit van B. B wil dit risico afdekken door het aangaan van een credit default swap met een partij C. In deze overeenkomst wordt afgesproken dat B aan C een vast bedrag per jaar betaalt (fixed), bijvoorbeeld 5% van de hoofdsom. In het geval de obligatie default dient C echter aan de B de hoofdsom te vergoeden. B heeft daarmee niet meer het kredietrisico op A, doch raakt daarvoor een deel van zijn rendement kwijt. (B. heeft nu echter wel een ‑voorwaardelijk- kredietrisico op C, namelijk in het geval dat het verzekerd risico zich voordoet, doch C zijn verplichtingen niet kan nakomen.)”
In dit verhaal gaat het dus om overheden of aanpalende instellingen die CDS hebben aangeschaft en daarvoor vergoedingen krijgen die hun (gemeentelijke) kassen spekken. Op de korte termijn is dat een geinig idee, maar het kan verschrikkelijk mislopen als de CDS dus inderdaad “defaulten” en al die zichzelf rijk rekenende instanties dus de hoofdsommen van de verzekerde obligaties moeten gaan voldoen aan de obigatiehouders. Ik kan me voorstellen dat er speculanten zijn die op die manier hele regeringen onderuit kunnen halen, of hele munten zelfs, zoals met de Euro wel eens het geval zou kunnen zijn als over een jaar of 10 de CDS-crisis uitbreekt. Ik begrijp dat er veel instanties zijn die dan niet meer aan hun verplichtingen zullen kunnen voldoen. En dat betekent misschien wel dat er een faillissementsgolf door het publieke landschap zal trekken.
Wat dat failliet gaan precies betekent weet ik ook niet, maar het zal ten koste gaan van de publieke dienstverlening. Dat is dan de prijs die wij gewone mensen gaan betalen voor het risicovolle gedrag van onze bestuurders en de onoplettendheid van de hen controlerende organen. Welke waaskoek in de raad weet wat de wethouder financiën precies uitspookt en begrijpt het ook helemaal? Ik weet dat er honderden dorpen in Italië zijn die stijf staan van de CDS’s. Op landelijk niveau zou dat wel eens kunnen oplopen tot in de honderden miljarden. Ik ben er niet van overtuigd dat de situatie hier in Nederland heel veel rooskleuriger is.
De dommigheid aan de kant van de bestuurders is een gevaarlijke en uiterst destabiliserende aangelegenheid. Die lui zijn geen enkele partij gebleken voor de gehaaide bankiers die de CDS vooral hebben bedacht om geld te verdienen aan de onwetende beheerders van gemeenschapsgeld. De witteboordenbandieten lijkt geen strobreed in de weg te liggen als ze het op het geld van de belastingbetalers hebben gemunt. En ondertussen tikt de tijdbom door. Ik kan me herinneren al eerder gewaarschuwd te zijn voor de hypotheek-crisis in de V.S. en die is er ook gekomen. Voor deze crisis zal dat ook gelden. Ik heb er niet heel erg veel verstand van, maar ik geloof dat geen geld hebben over een jaartje of wat veiliger is dan veel geld hebben.
