Aan het einde van dit jaar gaat een groep evangelische onderzoekers voor de zoveelste keer op zoek naar de Ark van Noach. Deze zou zich bevinden op de berg Ararat in Turkije. Dit is het hoogste punt in de omgeving, dus onze evangelische slimmeriken hebben bedacht dat dit” daarom” juist de meest logische plek is voor een vaartuig om na een overstroming op te stranden. Ik weet het niet hoor, maar ik denk dat dit juist niet het geval is. Iets wat met afzakkend water mee de bodem van een stroomgebied opzoekt, komt volgens mij juist in de buurt van het laagste punt in de omgeving terecht. Maar ik ga daar niet moeilijk over doen.
Wel weten we in Nederland al enige eeuwen dat” als je droog wilt blijven in een zompige omgeving, je dan zo hoog mogelijk moet gaan zitten. Die hoogste punten” heten hier “terpen” en het land dat hier al het langste last heeft van menselijke bewoning ligt er vol mee. En als het nodig was, dan bouwden onze voorvaderen die dingen bij gebrek aan natuurlijk reliëf gewoon zelf. Zo doen we dat namelijk hier in Nederland. De Rijndelta in ons Westland is zodoende ook het best gecontroleerde afvoerputje ter wereld. Daar kunnen we heel normaal over doen.
Dus stel dat er nu echt iets in zit, in dat Noach met” zijn Ark verhaal, dan denk ik dat dit conceptueel meer in de buurt van een ordinaire terp gezocht moet worden dan in een onhandig log en drijvend gevaarte, dat om geen enkele logische reden over water” beweegbaar moet zijn. En zeker als het ding bedoeld was geweest” om een door god geïnduceerde overstroming te pareren, dan zou die er toch minstens voor gezorgd hebben dat de arme Noach had kunnen volstaan met een terp-vesting. De functionele eis om te kunnen varen veroorzaakt” alleen maar meer gedoe, vraagt meer” kostbare grondstoffen, vereist een veel gecompliceerder ontwerp en heeft een eindeloos langere bouwfase. Ik bedoel maar. Zelfs als we voor de lol en tegen elk beter weten in aannemen dat het bijbelse verhaal klopt, dan was die god uit het zanderige Midden-Oosten door de bank genomen geen praktische man en al helemaal niet ecologisch bewust.
Dat laatste kunnen we ook afleiden aan die illustere” zondvloed, die” welhaast de grootste milieuramp in de geschiedenis van onze planeet genoemd” kan worden – als we de asteroïde-inslagen en de bovengrondse kernproeven tenminste niet meetellen. Dat er een reuze-overstroming heeft plaatsgevonden is vrijwel zeker. Er zijn meer dan alleen de bijbelse verhalen uit die regio die een dergelijke ramp noemen. Het Gilgamesj-epos is een van de bekendere. En in andere gebieden, zoals Scandinavië, komen zondvloeden ook voor in de folklore. Maar om dat in deze tijden nog aan een god te knopen is wat mij betreft al lang niet cool meer en het getuigt bovendien van een zeer persistente naïviteit. Maar ook dat wisten we al. Die kinderlijke goedgelovigheid heb je hard nodig als je in dit tijdperk nog enigszins stichtelijk wilt” zijn.
Er is in 2010 met de hulp van een satelliet een houten constructie gevonden op de berg Ararat. Ook dat is een feit. Onze evangelische vrinden denken dat dit de Ark van Noach is. Ik denk dat het op zijn best een terpbebouwing is, waar mensen met toentertijd voldoende middelen een goed heenkomen voor de elementen hebben gezocht. De “slechte” mensen, die god volgens de overlevering wilde verdrinken en die dus” niet werden toegelaten tot de ark, waren gewoon te arm om mee te mogen. Zo zal het wel geweest zijn. Het is tenslotte nog altijd zo dat god zijn oordeel over de mensen door de mond van gewone stervelingen geeft. Hij/zij zelf heeft letterlijk nog nooit van zich laten horen. Dus” de uitsluiting van het plebs van een veilig heenkomen voor een overstroming zal zijn ingegeven door het lijfsbehoud van de lokale rijke stinkerd, die dat vervolgens met de “wil van god” heeft gelegitimeerd. In die zin is er ondertussen nog maar heel weinig veranderd.
De kans is niet gering dat er straks een “ark” wordt gevonden. Die zal dan volgens mij vooral bewijzen dat de kapitalist van een paar millennia geleden net zo’n inhalige en egoïstische klootzak was als dat hij nu is. En niet dat er ooit een god heeft bestaan die het nodig vond om een ecologische ramp – in de vorm van een acute waterspiegelstijging – te voltrekken, waar wij met al onze technologie en ondertussen eeuwenlange vervuilende industrialisering nog wel een paar jaar voor nodig hebben.
