Even wat losse aantekeningen neerzetten.” Want het is ruim twee weken geleden dat ik het nodig vond om hier wat op te schrijven. Dat geeft een indicatie van de mate waarin ik me geroepen voelde om ergens een expliciet commentaar op te geven. Niet dat er niets aan de hand was, want dat is niet zo. Er is in de laatste twee weken genoeg gebeurd en er staat ook nog genoeg op stapel. Ik had mijn pen uit kunnen leven in de tijd tussen het begin van het winterreces en de aanvang van een nieuw werkzaam jaar. Bijvoorbeeld over het feit dat Alan Turing eindelijk officieel gerehabiliteerd is, dat Nelson Mandela en Michail Kalasjnikov zijn overleden of dat ex-premier van Israël Ariel Sharon – de “slager van Sabra en Shatila” -” op het punt staat om na een jarenlange coma hetzelfde te doen.
In het laatste geval staat opgeruimd netjes, zullen de meeste Palestijnen denken, alhoewel het persoonlijke leed van de lokale familie natuurlijk niet fijn is. Wellicht geldt hetzelfde voor de Al Qaida leiders die laatstelijk regelmatig door drones werden platgeschoten, maar in ieder geval voor de omringende schade die is ontstaan in de vorm van dode kinderen en vrouwen die de pech hadden toevallig in de buurt te zijn. Het zal je maar gebeuren. Woon je daar ergens in een Afghaans dorp, minding your own business, komt er ineens een vage buurman naast je wonen die het kopstuk van een terroristische organisatie blijkt te zijn. Daar ben je dan mooi klaar mee. Je merkt het waarschijnlijk niet eens aan meneer zelf, totdat hij ineens uit zijn auto wordt geblazen tijdens het inparkeren. Je moet mazzel hebben er op dat moment niet net naast te staan voor een gezellig keuvelpraatje.
Het is 2014. Honderd jaar geleden begon de eerste wereldoorlog. Op dit moment in het jaar 1914 stond heel Europa tot aan de tanden gewapend klaar om te reageren op de geringste provocatie die een veld-test van al het nieuwe oorlogstuig zou legitimeren. Die provocatie kwam helaas ook, in de vorm van de moordaanslag op aartshertog en kroonprins Frans-Ferdinand van Oostenrijk-Hongarije in Sarajevo op 28 juni. Alhoewel ik de eliminatie van een adellijk hoofd in die tijd wel weet te waarderen is ook dat een persoonlijk drama. Hij en zijn vrouw Sofie lieten toch een paar kinderen achter. En de ellende die de oorlog zelf heeft aangericht is ook nauwelijks te beschrijven.
Ik ben benieuwd hoe over een paar maanden de oorlog herdacht gaat worden. Wat mij altijd wel een beetje stoort is de klakkeloze aanname – ook door veel Duitsers – dat Duitsland deze oorlog begonnen is, net zoals die tweede. Maar daar klopt niets van. De moord van FF door de nationalist Princip was een eerste provocatie, uitgevoerd door een Serviër. Oostenrijk-Hongarije reageerde hierop door Servië de oorlog te verklaren. Rusland moest toen op basis van haar alliantie met Servië de oorlog verklaren aan Oostenrijk-Hongarije, waarna Duitsland hetzelfde deed in de richting van Rusland, omdat zij gebonden was aan een verdrag met Oostenrijk-Hongarije. Dat alles gebeurde in een Europa dat al geruime tijd bezig was de messen te slijpen en dat trappelend van ongeduld klaar stond om al hun fonkelende oorlogs-speelgoed uit te kunnen proberen. Als ik over die tijd lees dan valt mij zelfs op dat het volk – aan welke zijde dan ook – echt in een opperste oorlogsstemming verkeerde. Het zou kunnen dat iedereen de eerste poging tot oorlogsvoering op industriële schaal – de Krim-oorlog – wilde verbeteren. In ieder geval waren er genoeg partijen die nog ergens een appeltje te schillen hadden.
Een ander geval van persoonlijk leed geeft me wel een beetje de kriebels. Op 31 december van het vorige jaar is een 51 jarige man overleden aan de gevolgen van de verwondingen die hij bij een vuurwerkexplosie opliep. Zo’n actie komt ineens heel erg dichtbij. Hij liet twee kinderen achter geloof ik. De gedachte laat me moeilijk los. Ik ben zelf ongeveer van die leeftijd, heb ook twee kinderen en ik kan me de ellende hier voorstellen als ik nu ineens het leven uit gerukt zou worden. Het is weer eens dat vermaledijde vuurwerk dat het doet. De totale score dit jaar is bijna 50 ogen, een paar handen, vele vingers en weet ik wat nog meer. (Totaal: 700 gewonden bij de spoedeisende hulp…) Als ik een voorspelling zou mogen doen dan zou het er wel eens van kunnen komen dat 2013 het laatste vrije vuurwerkjaar was. Ik hoop het eigenlijk, want ik vind al dat gesodemieter maar niets. Wij hebben dan wel geen oorlog meegemaakt en we gaan dat waarschijnlijk ook niet doen, maar het klinkt elke jaar wel zo. Zeker met de geleidelijke introductie van illegaal vuurwerk – dat ondertussen de kracht heeft van drie handgranaten – wordt het steeds gemakkelijker om je een leven aan het front voor te stellen. Maar dit terzijde.
Nu ik het toch over geweld heb: een hoogtepunt van mijn reces was wel een weekje filosoferen met mijn schoonvader Emil Mangelsdorff, een bijna 90 jaar oude (en beroemde) Jazz-musicus uit Duitsland; fervent anti-fascist, oud frontsoldaat van Hitler, ex-arrestant van de Gestapo en een bekend spreker over – en fel tegen – het nationaal-socialisme. Deze door de wol geverfde man is het met me eens dat de revolutie nog wel komt, zoals ik al zo vaak heb betoogd op dit blog-dingetje. De redenering is simpel. De “verelendung” die Marx heeft beschreven komt nu eigenlijk pas goed op gang. 100 jaar geleden, toen de Russische Bolsjewieken de socialistische heilstaat wilden stichten, was er nog geen proletariaat dat” door een industriële maatschappij gegenereerd” was. De Russen hebben het dus maar met boeren en matrozen geprobeerd. Als ik zou willen begrijpen waarom ze toentertijd dachten de revolutie met dat soort volk te kunnen voltrekken dan moet ik Lenin er nog maar eens op naslaan. Maar of ik daar zin in heb? Eigenlijk heb ik wel genoeg van al die dogmatische demagogen met hun grote bek en hun halfbakken ideeën.
We gaan het zien. De revolutie komt vrijwel zeker niet in 2014 en hij begint ook niet hier. De revolutie-druk is op dit moment in de V.S. het grootste en daar hebben ze zelfs bij hun huidige verelendungs-niveau nog wel wat jaartjes nodig. Tenzij ze daar een lokale Princip hebben die straks de juiste snaar weet te raken en de massa in beweging krijgt tegen de uitbuiting door de neo-feodalen in Amerika. Het zou wat zijn. De Servische nationalist Princip heeft 100 jaar geleden een aardige bal aan het rollen gebracht. Nadat de rook ten gevolge van zijn actie na een jaar of 5 was opgetrokken, waren er vier keizers weg en vielen evenzoveel keizerrijken in gruzelementen. Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Rusland en het Ottomaanse rijk hebben de eerste wereldoorlog niet overleefd. Eigenlijk zou ik niet weten waarom zoiets nu niet zou kunnen gebeuren, bijvoorbeeld in de V.S.. De historische ironie zou niet te versmaden zijn als een notoir anti-communistisch land van binnenuit zou worden opgeblazen door hele hordes “homegrown” revolutionairen. That will be the day…
Zo. Ik ben weer wakker geworden uit een weekje of twee lezen, eten, slapen, drinken en babbelen met een boel leuke mensen. Het is nu 2014 en tijd om weer op gang te komen.
