Ik zit vast in twee boeken: een goed geschreven boek over Joseph Stalin, dat inhoudelijk zo deprimerend is dat ik me er echt doorheen moet worstelen met een snelheid van enkele pagina’s per dag; en een biografie van Ian Dury, die aanzienlijk slechter is geschreven maar waarvan het onderwerp in ieder geval iets vrolijker is. Althans, dat is (voor mij) alleen maar zo als ik mij een voorstelling van de podium-Dury maak. Want eerlijk gezegd: het boek is niet alleen slecht geschreven, maar ook het onderwerp zou mij niet vanzelf aangesproken hebben.
Ik lees het boek over Ian Dury omdat er een persoonlijke connectie is tussen hem en mensen dicht bij mij. En ik heb een goed deel van mijn leven anekdotes over hem gehoord; vers van de pers, zo uit de kleedkamer. Maar eigenlijk is Dury voor een buitenstaander als ik niet echt interessant. Het was een getroebleerde kunstenaar op een moeizame queeste naar erkenning. Is dat op de een of andere manier speciaal genoeg om een heel boek over te lezen? Misschien – vraag ik mij voorzichtig af – was een lang artikel in een glossy magazine wel genoeg geweest?
Met alle respect: ik zou haast willen zeggen dat ik in mijn tijd wel kleurrijkere figuren ben tegengekomen. Maar dit terzijde.
Om leeswerk dat in de weg zit los te weken laat ik allerlei andere geschriften langs mij heen stromen, zodat de obstakels als het ware een beetje losspoelen. En dit weekeinde had ik de mazzel om mij met moeder de vrouw op een rommelmarkt te begeven, waar zij twee zeer interessante boeken aantrof. Het eerste was een Engelse vertaling uit het Duits van een traktaat van Schopenhauer over de absurditeit van religie. Het tweede was een – naar mij gisteren is gebleken – hilarische parodie op het boek “Lord Of The Rings”, luisterend naar de treffende titel “Bored Of The Rings” (1969).
Het eerste boekje ligt klaar voor het moment dat ik stoom moet afblazen omdat ik mij weer eens opwind over de bizarre, tenenkrommende onzin van het geloof in god. Daar kan ik mij maar niet overheen zetten, dus daarom blijft het voor mij een bron van niet aflatende grote polemische “inspiratie”. Maar aan het tweede ben ik alvast begonnen.
Bored Of The Rings is een aanrader voor iedereen die het origineel van Tolkien kent. Het gehele verhaal over Middle Earth wordt buitengewoon vakkundig op de hak genomen en ik moet zeggen dat de eerste 30 pagina’s – de afstand die ik gisteren in bed nog kon afleggen voordat mijn ogen in staking gingen – al een ruime hoeveelheid passages bevatte die mij af en toe de tranen in de ogen lieten lachen. De leeftijd van het boek blijkt een groot voordeel te zijn. Het is gepubliceerd in 1969, en toen maakte men zich nog niet zo druk over “politieke correctheid” en anti-seksisme. Het was het tijdperk van de vrije liefde, de lange haren, de naakte lijven en het verzet tegen de gezagsdragers die de jaren 50 met hun burgerfatsoen zo verschrikkelijk hadden uitgebleekt. Het gevolg daarvan is dat het boek vol staat met melige hippie humor die zeer ruim gelardeerd is met onserieus racisme, vettige criminaliteit en expliciete seks van de meest uiteenlopende soorten. En daar houdt Carlito wel van. Ik heb een prettig ranzige geest en ik ben er fier op.
Ik heb zelf het boek van J.R.R.T. ongeveer 8 keer gelezen. Vroeger op mijn middelbare school werd dat als een verdienste beschouwd. Ik kan mij zelfs herinneren dat het erbij gezegd werd wanneer je werd voorgesteld aan iemand: “Dit is die-en-die, 9 maal L.O.T.R.…” En al die tijd, tot zelfs niet zo lang geleden, dacht ik dat het een uitstekend boek was. Tot dat ik er eens over na ging denken. (En ik er een reportage over zag op de B.B.C. waarin een aantal mensen, die echt verstand van Literatuur hebben, het boek op technische gronden met de grond gelijk maakten.)
Eigenlijk, als ik heel eerlijk ben, begrijp ik achteraf niet zou goed meer wat nu de aantrekkingskracht van L.O.T.R. op mij was. Het is natuurlijk erg moralistisch, verstoken van enige erotiek en technische snuisterijen zijn ook ver te zoeken. Als je er een beetje op rondkauwt, dan is het bij nadere inspectie op zich niet eens zo super interessant dat boek, tenzij je gecharmeerd bent van “Fantasy”, mystiek en heroïstische blaaskakerij. En voor mij is die tijd sinds een groot aantal jaren voorbij.
Maar, B.O.T.R. dus, dat is een aanrader, voor iedereen die moet afrekenen met een onbestemd gevoel van nutteloosheid en spijt over weggegooide tijd die in zo veel leuke andere dingen had kunnen zitten. Mij hebben de eerste 30 pagina’s al erg goed gedaan. De lezer zij wel gewaarschuwd: als je erg politiek correct en gevoelig bent, dan zou ik dit boek geloof ik nog niet met een 10 meter lange stok aanraken.
