Antisemitische houdingen zijn ‘in aanzienlijke mate’ in de Duitse samenleving verankerd. Extreem rechtse figuren, ontkenners van de Holocaust en extremistische moslims gebruiken het internet met grote vanzelfsprekendheid als platform om hun gedachten te verspreiden, maar ook bij ‘gewone’ Duitsers zijn er diepgewortelde vooroordelen en clichés over de Joden.
Dit is de conclusie van een Duitse onderzoekscommissie, die in opdracht van de regering in Berlijn vanaf 2009 heeft uitgezocht hoe dat antisemitisme eigenlijk in elkaar steekt. Zij presenteert vandaag haar rapport.
Nou, denk ik. Boeiend. Maar dat wisten we toch al? Antisemitisme is op zijn minst een hardnekkige ziekte, die in heel Europa (en ver daarbuiten) al eeuwen lang voorkomt. En dat is niet in de laatste plaats omdat de katholieken door diezelfde eeuwen heen goed hun best hebben gedaan om de joden te betichten van alles wat lelijk is. Het Duitse antisemitisme sluit daarop naadloos aan, net zoals het dat overal in Europa doet. Het is alleen wat wrang dat het in Duitsland ooit dat zeer ongelukkige effect van de holocaust gekregen heeft, maar dat was toch vooral Hitlers “verdienste”.
Wel fraai vind ik het gebaar dat Duitsland hiermee maakt. Dat zie ik in andere landen niet gebeuren. Het zal wel liggen aan de Duitse gevoeligheid voor alles wat met nationaal socialisme en jodenhaat te maken heeft. Die is terecht erg hoog en lijkt welhaast op een allergie. Het zou kunnen dat antisemitisme in Duitsland wijd verbreid is, maar dat is ook ook de afkeer van alles wat met het derde rijk of haar retoriek te maken heeft – ook anti-antisemitisme dus.