Wie dit leest leeft nog en is waarschijnlijk – maar minstens hopelijk – een gang naar de spoedhulp bespaard gebleven. In dat geval: gefeliciteerd met het leven en heb een goed 2017. Ik wens dat iedereen van harte toe, samen met voldoende seks, slaap en alle andere geneugten die het zwakke vlees van zoveel genoegen voorzien, want die zijn essentieel voor een stabiel overleven.
Zo, dat was vooral voor hen die uit armoede nog geen eigen voornemens voor 2017 hebben. Ik heb ze wel en ik ben van plan ze na te gaan leven. Evenwel als service aan de verloren ziel die hier terecht komt: als je nog niets weet dan is slapen wel het meest efficiënte en effectieve – met de minste belasting – dat je kunt voornemen. Het kost geen bips, je hoeft er niets speciaals voor te doen anders dan op tijd in bed te gaan liggen en het gezondheidseffect is direct. Het lijkt in die zin een beetje op stoppen met roken. Dat brengt meteen geld op en het heeft een bijzonder probate werking op het gezondheidsvlak. En ook daarvoor hoef je niets bijzonders te doen anders dan iets te laten.
Slapen dus, en wel genoeg, dat zou het voornemen voor 2017 van een heleboel mensen moeten zijn, want er zijn hele volksstammen die niet genoeg slapen. Ik kan mij afvragen waarom dat mijn zaak is, maar gek genoeg is het dat wel degelijk. Slaap-deprivatie op de verkeerde momenten is bijzonder slecht voor het lichaam en kan dodelijk zijn. Dat is niet letterlijk altijd het geval, maar voor de concentratie is het in ieder geval wel zo. Dus ja, ik heb er iets mee te maken als de piloot van mijn vakantievlucht met teveel diensturen achter de knuppel gaat zitten of als de chirurg die me moet opereren al 20 uur op haar benen staat. Beide gevallen zijn als je er goed over nadenkt buitengewoon onwenselijk maar tegelijkertijd toch heel gangbaar. We snappen allemaal dat we geen dronkaards achter het stuur willen hebben en dat een goede nachtrust essentieel is voor ons functioneren. Gelukkig krijgen ook steeds meer mensen besef van de overeenkomst tussen die twee: zware vermoeidheid is net zo slecht voor de prestatie als teveel drinken. Toch geven we ons regelmatig zonder een seconde extra nadenken over aan functionarissen die veel te kort geslapen hebben voor die levens-kritische actie die ze aan of voor ons moeten uitvoeren. Tegelijkertijd denk ik dat er weinig mensen zijn die willens en wetens bij een dronken piloot in het toestel zouden stappen.
Hoe zit het eigenlijk met de gesteldheid van al die mensen op de snelweg om ons heen? Hoe goed zijn al die medeweggebruikers te vertrouwen als ze met al hun hoogmoed en zelfoverschatting al 24 uur achter het stuur zitten? En kunnen we dat eventueel meten als we er een proces van moeten maken? Eerlijk: wie heeft daar wel eens over nagedacht? Ik bedoel maar. Als we dit jaar nog een zwarte-piet-issue nodig hebben, maar dan eentje dat hout snijdt, dan hoeven we niet meer verder te zoeken.
Wat moeten we ermee. Mensen zijn geen goede zelfregulatoren als het om slechte gewoontes gaat. Wellicht kan een willekeurige populistische partij in haar programma opnemen dit per wet te regelen, net zoals dat voor het alcoholpromillage waarmee je niet meer achter het stuur mag kruipen gedaan is? Een chirurg die aan een mens gaat sleutelen zou een aantoonbaar voldoende rustperiode gehad moeten hebben, vergelijkbaar met een vrachtwagenchauffeur die de weg op gaat. Er is een rijtijdenbesluit, maar is er ook een operatietijdenbesluit? Misschien moet ik de partijen die over enkele maanden de Verse Kamer ingaan eens wijzen op deze gratis stemmentrekkende topic voor hun verkiezingsprogramma’s.
Even iets anders: “Overwinnen zult gij niet sterven” is een tekst van de Pythia van Delphi – een notoire drugsgebruikster – twee millennia geleden, die het graag aan de toehoorder overliet waar de ontbrekende komma geplaatst moest worden. Dat was nog eens politieke retoriek avant la lettre. De raadvragende krijgsheer die hiermee naar huis werd gestuurd moest zelf maar kijken wat hij deed. Persoonlijk had ik er – mits ik juist geciteerd heb – “Sterven zult gij niet overwinnen” van gemaakt, wat nog een extra laagje ambiguïteit zou hebben toegevoegd. Maar wie ben ik om een priesteres die knetterstoned is met terugwerkende pretenties te verbeteren…?
En dan nog een voor hen die met roken, drinken, drugs of iets anders willen stoppen: “Er is niets mis met een goede verslaving en als je niet eet dan ga je dood.” Ik zou hun willen aanraden zich niet te laten ringeloren door betweterige omstanders die abusievelijk denken dat de mens als asceet is ontworpen. In mijn optiek schept het hebben van een Homo Sapiens brein de verplichting daar flink mee los te gaan, maar dat is een kwestie van persoonlijke smaak. Belangrijk daarbij is matigheid, intelligentie en niet sterven.
